درمان و رفع سلولیت (تجمع چربی و فرو رفتگی پوست)
سلولیت اصطلاحی است که برای توصیف ناهمواری‌ها و فرورفتگی‌های پوست در نواحی ران‌ها، شکم و لگن، به‌کار برده می‌شود. سلولیت بین زنان جوان و بزرگسال، شایع‌تر است. سلولیت، از نظر پزشکی، بیماری جدی به‌شمار نمی‌آید و نارضایتی مبتلایان، به منظره ناخوشایند بودن آن، مربوط می‌شود. پوشیدن شلوارک یا لباس شنا، برای مبتلایان به سلولیت، با احساس خجالت، همراه می‌باشد.
در حالیکه پژوهشگران، در جستجوی بهترین روش درمان سلولیت هستند، بیماران نیز می‌توانند با انجام تغییراتی در سبک زندگی، گام‌هایی هر چند کوچک برداشته، تا نمود ظاهری سلولیت در اندام‌ها، کمتر ناخوشایند باشد. در این مقاله با انواعی از بهترین درمان سلولیت آشنا خواهیم شد.
افزایش اندازه سلولهای چربی، باعث اعمال فشار به پوست می‌گردد و در نتیجه، رشتههای بلند فیبری، کشیده می‌شوند. این روند، فرورفتگی یا ناهمواری در پوست ایجاد می‌کند که از آن، با عنوان سلولیت، نام می‌برند.
علائم و نشانه ها
سلولیت، به‌صورت پوست فرورفته و ناهموار بروز می‌کند. گاهی نیز، شبیه بافت پوست پرتقال یا پنیر کاتیج، مورد توصیف قرار می‌گیرد. سلولیت خفیف فقط زمانی قابل مشاهده است که پوست نیشگون گرفته شود. در بافتی که در اثر نیشگون، تحت فشار قرار دارد، سلولیت قابل مشاهده خواهد بود. در موارد حادتر، سلولیت، باعث می‌شود پوست ناصاف و پر چین و چروک به‌نظر رسیده و برآمدگی و فرورفتگی داشته باشند.سلولیت بیشتر در اطراف ران‌ها و نشیمن‌گاه ظاهر می‌شود اما در نواحی دیگر نظیر بالای بازوها، پایین شکم و روی سینه‌ها نیز، می‌تواند بروز کند.
علت
پوست به‌وسیله رشتههای همبند فیبری، به عضله پایین خود متصل بوده و مهار شده است. اگر سلول چربی، بین این رشته‌ها و پوست قرار گیرد، امکان بروز سلولیت وجود خواهد داشت. انباشتگی سلولهای چربی، پوست را به سمت بیرون هل می‌دهد، در حالیکه در کناره‌ها، رشتههای فیبری، پوست را به پایین می‌کشند. انباشتگی سلولهای چربی باعث می‌شود سطح پوست ناهموار شده، و در بالای رشتههای فیبری، فرورفتگی (Dimpling) ظاهر شود.
عوامل موثر
شیوع سلولیت در زنان، بیش از مردان بوده و در واقع، اکثر زنان، تا حدودی، به سلولیت مبتلا هستند. در واقع توزیع چربی در بدن زنان، عموما در نواحی ران‌ها، لگن و نشیمن‌گاه، صورت می‌گیرد که همان نواحی معمول بروز سلولیت می‌باشند. احتمال ظاهر شدن سلولیت، با افزایش سن، بیشتر می‌شود چرا که پوست، بخشی از قابلیت ارتجاعی و انعطاف‌پذیری خود را از دست می‌دهد.
افزایش وزن، باعث می‌شود که سلولیت، بیشتر جلب توجه کند اما سلولیت، در برخی افراد لاغر نیز، دیده می‌شود. بروز سلولیت، به‌صورت خانوادگی، معمول بوده، لذا ژنتیک می‌تواند در ابتلای افراد به سلولیت، بیشترین نقش را داشته باشد.
سبک زندگی کم‌تحرک و همچنین بارداری، ممکن است احتمال ابتلا به سلولیت را افزایش دهند.
آمادگی برای مشاوره با پزشک
به‌همراه داشتن لیستی از سوالات مهم، باعث می‌شود از جلسه مشاوره با پزشک، بهره‌گیری بیشتری داشته باشید. برخی سوالات اساسی در مورد سلولیت، شامل موارد زیر هستند:
• بهترین راهکار درمانی، کدام است؟
• گزینه‌های درمانی مناسب من، کدام‌ها هستند و جوانب مثبت و منفی هر یک، چه می‌تواند باشد؟
• درمان، چقدر هزینه در پی خواهد داشت؟
• چه انتظاراتی از نتیجه درمان، داشته باشم؟
• آیا پس از انجام درمان، مراقبت یا پیگیری خاصی، مورد نیاز هست؟
روش های درمان
کاهش وزن
کاهش وزن از طریق ورزش منظم و رژیم غذای سالم، احتمالا، سودمندترین راهکار برای از بین بردن سلولیت خواهد بود. به منظور بهبود ظاهری فرورفتگی‌های پوستی، وزن خود را کاهش داده، و عضلات شکم، ران، پا و نشیمن‌گاه را تقویت کنید. کاهش وزن به تنهایی، اثرات محدودی خواهد داشت. پس از کاهش وزن، هر چند سلولیت کمتر جلب می‌کند، اما به‌طور کامل، از میان نخواهد رفت.
لیزر
ابتدا، از طریق شکافی کوچک، پروب لیزر در زیر پوست قرار می‌گیرد. با تابش پالس‌های لیزری، برآمدگی‌های حاوی سلولهای چربی، ذوب می‌شوند. همچنین لیزر، با عبور از رشتههای فیبری که با کشیدن پوست، باعث ایجاد فرورفتگی شده‌اند، به از میان رفتن سلولیت، کمک می‌کند.
انواع لیزردرمانی، به دو دسته تقیسم می‌شوند:
• لیزرهای ابلیشن (ablation) که به لیزهای گرم، یا لیزرهای با انرژی بالا، معروف هستند
• لیزرهای غیر ابلیشن (non-ablation) که لیزهای سرد، یا لیزرهای سطح پایین، نامیده می‌شوند
اصطلاح ابلیشن، به معنی کندن و تبخیر سلولهای بافت مورد هدف، می‌باشد.
لیزرهای ابلیشن، در درمان آکنه، رفع تاتو، بازسازی مجدد سطح پوست (skin resurfacing)، از بین بردن موهای زائد و نیز در انجام جراحی (برش پوست و یا بافت‌های دیگر)، مورد استفاده قرار می‌گیرند. مکانیسم اثر لیزرها ابلیشن، تخریبی است (بریدن، قطع‌کردن و از بین بردن از طریق فرسایش، ذوب و تبخیر و یا نابود کردن بافت هدف).
در درمان‌های آکنه، تاتو، چین و چروک و سایر ضایعه‌های پوستی، که سطح بالایی پوست (epidermis)، لازم است از میان برداشته شود، لیزرهای ابلیشن می‌توانند به‌کار گرفته شوند. لیزرهای ابلیشن با ایجاد تخریب کنترل شده، در درمان‌های بافت‌های سطحی، بسیار موفق عمل می‌کنند.
اما سلولیت در پایین‌ترین بخش پوست قرار دارد، در نتیجه لیزرهای گرم، نمی‌توانند آنرا مورد هدف قرار دهند مگر اینکه ابتدا، سایر بخش‌های فوقانی پوست را نیز، از میان برداشته باشند (که واضحا، قابل قبول نمی‌باشد).
لیپوساکشن
بعضی افراد، لیپوساکشن را به عنوان روش رفع سلولیت، انتخاب می‌کنند. در لیپوساکشن، جراح، از طریق شکاف‌هایی باریک، لوله ظریفی را به زیر پوست هدایت می‌کند و سپس سلولهای چربی به بیرون مکیده می‌شوند. اگر چه لیپوساکشن، می‌تواند در شکل بدن، تغییر ایجاد کند، اما باعث از بین رفتن سلولیت نمی‌شود و حتی ممکن است پس از انجام لیپوساکشن، پوست، شکل ناخوشایندتری به خود بگیرد.
لیپوساکشن به کمک لیزر، شکلی جدیدتر و کمتر تهاجمی از این نوع درمان می‌باشد و با هدف قرار دادن پوست، چربی‌ها را از میان می‌برد و ممکن است درمان موثرتری برای سلیولیت، محسوب شود.
کویتیشن
این روش، سلولیت و چربی‌ها سطحی بدن را، با عملکردی بسیار موثر، کاهش می‌دهد. در التراسوند کویتیشن لاغری، با به‌کارگیری تجهیزات پیشرفته، امواج با انرژی بالا، تولید و به سمت بدن هدایت می‌شوند. با برخورد این امواج به بدن، حباب‌های بسیار ریزی ایجاد شده که حاوی بخار می‌باشند. این حباب‌ها، در مایع میان‌بافتی (interstitial liquid) و بافت چربی، ظاهر می‌شوند. در اثر پدیده‌ای فیزیکی، که اثر کویتیشن نامیده می‌شود، مایع میان‌بافتی در فازهای متعددی قرار می‌گیرد. روند انبساط و انقباض در آن، شروع شده، و در فاصله کمی، سلولهای چربی ترکیده و به‌صورت آب و چربی در بافت بدن، آزاد می‌شوند. چربی‌ها، پس از جذب و پردازش در کبد، به ساختارهای ساده‌تری تجزیه شده، از بدن دفع می‌شوند. اساسا، مکانیسم این روش درمانی، نابودسازی و دفع چربی‌ها، توسط خود بدن می‌باشد. این روش، در نابودسازی چربی‌ها و کاهش سلولیت، عملکرد موثری، نشان می‌دهد.
کرایولیپولیز
روشی غیر تهاجمی کرایو لیپولیز بوده که مورد تایید FDA نیز می‌باشد و در نابودی چربی‌های نواحی پایین شکم و نیز کناره‌های بدن، به‌کار گرفته می‌شود. این روش، لیپید‌های سلولهای چربی، را منجمد کرده، باعث می‌شود آنها به‌تدریج متلاشی شوند. در نتیجه، صدمه‌ای به بافت‌های کناری، وارد نمی‌شود. برای از میان‌برداری یک اینچ چربی، معمولا سه درمان، لازم است. نتایج فوری نیستند و ظاهر شدن تغییرات محسوس، پس از سه تا چهار ماه، صورت می‌گیرد.
مزوتراپی
در این عمل، محلولی زیر پوست تزریق می‌شود که شامل ترکیباتی نظیر آمینوفیلین، هورمونها، آنزیم‌ها، عصاره‌های گیاهی، ویتامین‌ها و مواد معدنی، می‌باشد. در این روش درمانی، تاثیرات ناخواسته متعددی نظیر عفونت، راش (دانه‌های سرخ معمولا همراه با خارش)، و ایجاد ناهمواری در خطوط پوستی، ممکن است ظاهر شوند.
درمان موضعی
استفاده از کرم رتینول سه درصد، روزانه دو بار، باعث می‌شود پس از شش ماه، نمود ظاهری سلولیت، بهبود پیدا کند. کرم‌ها، محتوی ترکیبات گوناگونی نظیر ویتامین‌ها، عصاره‌های گیاهی و آنتی‌اکسیدان‌ها بوده و معمولا، با عنوان درمان‌کننده سلولیت، در بازار عرضه می‌شوند.
ماساژ شدید
برخی از شیوه‌های درمان سلولیت، به نقش و تاثیر ماساژهای شدید، در نواحی مستعد برای بروز سلولیت، توجه دارند که به افزایش جریان خون، دفع سموم و کاهش مایعات اضافی منجر می‌شود. به‌طور خاص، در روش اندرمولوژی که لیپوماساژ نیز نامیده می‌شود، از ابزاری دستی استفاده می‌شود که غلطک‌های در حال‌چرخش داشته و به‌طور همزمان، مکش هوا از سطح پوست نیز، انجام می‌گیرد. پس از انجام درمان، ممکن است بهبودی‌های جزیی در پوست، دیده شوند، ولی عموما گذرا بوده و دوام چندانی نخواهند داشت.
